Sık Sorulan Sorular
Koronavirüsü ilk olarak Çin'de ortaya çıkan solunum yollarında ciddi belirtiler gösteren( ateş, öksürük, nefes darlığı) bir virüstür. ilk olarak hayvanlardan insana bulaştığı düşünülmüştür daha sonrasında Çin dışında da insanlar arasında yayılarak hastalık dünya genelinde baş göstermeye başlamıştır.
Hasta bireylerin öksürme ve hapşırmadan dolayı etrafa yayılan damlacıkların başkaları tarafından solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenene yüzeylere dokunduktan sonra ellerini ağız ve gözlerine değdirmesiyle yayılır. Kirli ellerin hiç bir şekilde ağız ve gözlerle temas etmemesi gerekir.
Koronavirüsü (2019-nCoV) için kuluçka dönemi 2-14 gün asındandır. Daha fazla veri toplandıkça tahminler güncellenmektedir.
Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
Hastalığın virüse etkili bir tedavisi yoktur. Hastanın genel durumuna göre gerekli destek tedavisi uygulanmaktadır. Bazı ilaçların virüs üzerindeki etkinliği araştırılmaktadır. Ancak şu an için virüse etkili bir ilaç yoktur.
Elde edilen veriler doğrultusunda ileri yaş ve eşlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) olanlarda virüsün ağır hastalık oluşturma riski daha yüksektir. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklaşık %2 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.
Hayır, henüz geliştirilmiş bir aşısı bulunmamaktadır.Teknolojideki gelişmelere rağmen insanlar üzerinde güvenle kullanılabilecek bir aşının en erken bir yılda üretilebileceği bildirilmektedir.
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık ve yerlere girilmemelidir.
Çiğ tüketilen yiyecekler yerine pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
COVID-19' a neden olan virüsün yüzeylerde ne kadar süre ile yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir. Çalışmalar sonucunda yüzeylerde bir kaç saat veya bir kaç gün yaşadığı gözlemlenmiştir. Bu durum virüsün farklı koşullar altında farklı sürelerde yaşadığına işarettir. bir yüzeyi temizlemek için dezenfektan ile temizleyin. Aynı şekilde ellerinizi alkollü dezenfektanla temizleyip su ile yıkayın. Ellerinizi gözünüze ve ağzınıza değdirmekten kaçının.
Ülkemizde halen vaka saptanmamıştır. Dünya’daki birçok ülke gibi ülkemizde de vakaların görülme ihtimali bulunmaktadır.
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık ve yerlere girilmemelidir.
Çiğ tüketilen yiyecekler yerine pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzın tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtülmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinin kullanılması, mümkünse kalabalık yerlere girilmemesi önerilir.
Bu araçların iyi havalandırılması ve standart genel temizliğin su ve deterjanla yapılması önerilmektedir. Araçların, standart genel temizliğinin mümkün ise her kullanım sonrasında yapılması önerilmektedir.
Konaklama tesislerinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler, kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır.
Virüs cansız yüzeylerde uzun süre yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir. Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması uygundur.
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır.
Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
Virüs uzun süre cansız yüzeylerde yaşayamayacağı için hastanın valizlerini taşıyan kişilere bulaş beklenmemektedir. Erişilebilir yerlere alkollü el antiseptiği konulması uygundur.
Okulların temizliğinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir.
- Genel enfeksiyondan korunma önlemleri alınmalıdır.
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Yüzey temizliğinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. Bu virüse özel olarak etkili olduğu öne sürülenbir takım ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur.
- Erişilebilir yerlere alkol bazlı el antiseptiği konulması uygundur.